Anton Çehov
Cem Yayınları
Çeviren : Mehmet Özgül
Abdullah Gül'ün dediği gibi "insan hayret ediyor". Baksanız, ödüllü bir çevirmenmiş Mehmet Bey, Genelkurmay'ın Rusça çevirmeni imiş, vs. Edebi bir eseri çevirmek başka bir konu oysa, bunu nasıl anlatmalı?
Ben Mehmet Bey'in çevirilerine baktığımda "herhalde hiç Rusça bilmiyor, başka bir dilden çevirdi" diye düşünmüştüm. Türkçesi zaten kötü, onu kabul etmiştim.
Sayısız örnek verilebilir, burada sadece bir tane yazacağım: Kunduracı ve Şeytan, Çehov'un meşhur hikayesi. İlk paragrafın Mehmet Bey çevirisi:
"Noel'den önceki gece. Kunduracının karısı Marya sıcacık fırının üstüne yatmış, horul horul uyumakta. Lambanın gazı bitmek üzere, ama Fiodor usta hala harıl harıl çalışmakta. Ona kalsa işi çoktan bırakıp sokağa çıkardı, gelgelelim bir çift çizme ısmarlayan Kolokolnaya Sokağı'ndaki müşteri bir gün önce ona uğrayarak bir güzel haşlamış, Noel sabahı çizmeyi bitirip vermesini söylemişti."
Anlatım bozuklukları çevirmene ait. Müşteri kimi haşlamış, patatesi mi? Ama ve hala çalışan usta? Özgün metinde "ama" yok. Dolaylı tümleç ve nesne yanlış yerde. Doğrusu (x sokağında y ısmarlayan müşteri) insan isyan ediyor, yav altı üstü "Noel arifesiydi." diyeceksin, "Noel'den önceki gece" nedir ya?? Mehmet Bey, bunu kompozisyon olarak yazsa, benim okuduğum lisede sınıf geçemezdi. Bu kadar basit...
Paragrafın orjinali: "byl kanun rozhdestva. mar'ya davno uzhe khrapela na pechi, v lampochke vygorel ves' kerosin, a fedor nilov vse sidel i rabotal. on davno by brosil rabotu i vyshel na ulitsu, no zakazchik iz kolokol'nogo pereulka, zakazavshiy yemu golovki dve nedeli nazad, byl vchera, branilsya i prikazal konchit' sapogi nepremenno teper', do utreni."
internetten bulduğum gayet düz ve başarılı bir ingilizce çeviri:
"It was christmas eve. Marya had long been snoring on the stove; all the paraffin in the little lamp had burnt out, but Fyodor nilov still sat at work. He would long ago have flung aside his work and gone out into the street, but a customer from Kolokolny Lane, who had a fortnight before ordered some boots, had been in the previous day, had abused him roundly, and had ordered him to finish the boots at once before the morning service."
İngilizce çeviri ne kadar iyi fark ettiniz mi? Su gibi. Mehmet Bey'in anadilimde yazdığı şeyden daha iyi anladım ne olup bittiğini. Bu fark bizim edebiyatımız ile İngiliz Edebiyatının güncel durumu arasındaki farktır belki de... Yapacak bir şey yok.
